BT Notlarım
İşletim sistemleri: Bilgisayar sisteminin donanım kaynaklarını yöneten, donanım ile kullanıcı arasındaki etkileşimi sağlayan ve donanım karmaşıklığından kullanıcıyı soyutlayan, uygulamaların geliştirilmesine zemin hazırlayan sistem yazılımıdır. İşletim sistemleri bilgisayarların ROM denilen hafıza biriminde saklanır ve bilgisayar açıldığında işletim sistemi yazılımının gerekli olan kısımları RAM olarak isimlendirilen hafıza birimine getirilir ve çalıştırılır.
Yıllar içerisinde bilgisayar donanımları geliştiği gibi yazılım teknolojileri de gelişmiştir. Gelişim o anki ihtiyaca ve teknolojiye bağlı olarak oluşmuştur. İşletim sistemleri de zamanla gelişen donanım ve ihtiyaca bağlı olarak bir gelişim ve değişim yaşamıştır. İlk kuşak bilgisayar sistemlerinde işletim sisteminin görevlerini bilgisayar uzmanları gerçekleştiriyordu. Transistörlerin gelişimi ile ikinci kuşak bilgisayar dönemine geçiş yapıldı ve delikli kartların üzerindeki komutları manyetik ortama aktarıp makine dilini kullanan işletim sistemleri gelişti . Üçüncü kuşak bilgisayar sistemlerinde tümleşik devrelerin üretimi gelişmiştir. Bu gelişim bilgisayar sistemlerinin artık daha hızlı olmasını ve aynı anda birden fazla görevi icra edebilmesini sağlamıştır. Bu döneme ait işletim sistemleri zaman paylaşımlı çalışabilmekteydi. Mikroişlemcilerin gelişimi ile dördüncü kuşak bilgisayar sistemlerine geçiş sağlandı. Mikroişlemciler bilgisayarların daha küçük boyutlara erişmesini sağlamış bunun yanında kapasite, hız ve kullanılabilirlik işlevleri artmıştır. Bilgisayarlar bu özellikleri ile telefon, TV, tablet, beyaz eşya gibi hayatımızın her alanına girmiştir. Bu dönemde amacına uygun olarak işletim sistemleri geliştirilmiştir.
Günümüzde bilgisayar kullanıcıları temel olarak üç ana işletim sistemi arasında seçim yapabilir:
-Microsoft Windows
-Apple macOS
-Linux Dağıtımları
Android; Mobil kullanıcılar için bir platform sağlayan ancak onu masaüstü Linux dağıtımlarıyla uyumlu hale getirmek için geleneksel GNU / Linux paketlerinden yoksun bir Linux dağıtımı.
CentOSRed Hat Enterprise Linux ile uyumlu ancak Red Hat’in sunduğu ücretli desteği sunmayan bir Linux dağıtımı.
Debian Linux çekirdeğini kullanan bir işletim sistemi. Açık kaynak yazılımların kullanımını ve standartlara bağlılığı teşvik eden bir uygulamadır.
Linux Mint Ubuntu’nun bir türevi olan ve hala Ubuntu depolarına dayanan bir Linux dağıtımı.
RaspbianRaspberry Pi donanımında çalışacak şekilde optimize edilmiş özel bir Linux dağıtımı.
Red Hat Paket Yöneticisi’ni (RPM) tanıtan bir Linux dağıtımı. Geliştirici, açık kaynaklı yazılım konusunda uzmanlaşmış aynı isimde bir şirket kurdu.
SUSE İlk kapsamlı Linux dağıtımlarından biri. Red Hat Enterprise Linux ile pek çok benzerlik sunan Slackware’den türetilmiştir.
Scientific Linux Red Hat’e dayalı özel bir kullanım dağılımı. Bilimsel hesaplamayı mümkün kılmak için tasarlanmıştır.
UbuntuDebian’dan türetilmiş en popüler dağıtım. Masaüstü, sunucu ve çeşitli özel uygulamaların yanı sıra bir LTS sürümü için birkaç farklı varyantı vardır.
open SUSE CentOS ve Linux Mint’e benzer çoklu masaüstü paketlerine sahip tamamen açık, ücretsiz bir SUSE Linux Enterprise sürümü olan bir Linux dağıtımı.
Mobil İşletim Sistemi
Günlük hayatımızda kullandığımız donanımlar üzerinde donanımları kontrol eden yazılım uygulamaları mevcuttur. Donanımlar geliştikçe, yetenekleri arttıkça bu donanımlar üzerindeki uygulamalarında yetenekleri artmakta gelişmektedirler. Mobil işletim sistemleri de bu amaçla ortaya çıkmıştır. Tablet, PDA, telefon, saat gibi akıllı cihazlar geliştikçe akıllı cihazları denetleyen, yöneten uygulamalarda gelişmektedir. Mobil işletim sistemleri taşınabilir akıllı cihazlar için geliştirilmiş işletim sistemidir.
Linux tabanlı olan Android, Apple şirketinin mobil cihazları için geliştirdiği iOS ve Microsoft tarafından geliştirilen Windows Phone, Symbian yaygın olarak kullanılan mobil işletim sistemleridir.
Android işletim sistemi, Linux çekirdeği üzerine inşa edilmiş mobil cihazlar için geliştirilmekte olan açık kaynak yazılımlı ve ücretsiz bir işletim sistemidir. Android işletim sisteminin ücretsiz olması ve açık kaynak kodlu olması sistemin daha hızlı gelişmesini sağlar.
Yazılım geliştiriciler gelişmiş API (Application Programming Interface) ile Android uygulamaları kolaylıkla geliştirebilirler. Uygulama geliştirme dili Java programlama dilidir. Android uygulamaları Google Play markette kullanıcıların hizmetine sunulur. Uygulamalar .apk uzantısını desteklemektedir.
iOS (IPhone Operating System) işletim sistemi Apple tarafından iPhone telefonları için geliştirdiği Unix tabanlı kapalı kaynak yazılımlı ve ücretli bir işletim sistemidir. Kapalı bir sistem olması iOS işletim sistemini saldırılara karşı daha korunaklı hale getirir. Ücretli olması kullanıcı sayısını düşürmektedir.
iOS işletim sistemi iPhone’dan sonra Apple tarafından geliştirilen iPod Touch, iPad, Apple TV, MacBook gibi cihazlarında da kullanılmıştır. Apple’in cihazlarından başka hiçbir sistemde iOS çalışmamaktadır. iOS işletim sisteminde 2007 yılına kadar kullanıcıların uygulama geliştirilmesine izin verilmemiştir. 2007 yılında Apple SDK ‘nin geliştirildiği duyrulmuş ve iOS Apps mağazası açılmıştır. Uygulama geliştirmek için Swift programlama dili kullanılmaktadır. Swift programlama dilinin kullanılabilmesi için Mac bir bilgisayar kullanılması gerekir. XCode geliştirme aracı kullanılarak Swift programlama dili ile iOs uygulamaları kolaylıkla geliştirilebilmektedir.
iOS işletim sistemi sade ve kullanışlı bir kullanıcı arayüzüne sahiptir. Güvenliğe azami önem verir. Kullanıcılar tarafından geliştirilen uygulamalar birbirlerinden uzak tutulurlar. Bir uygulama sebebiyle mobil cihaza virüs bulaşması durumunda iOS işletim sisteminin diğer yazılımları zarar görmez.
Windows Phone Windows CE çekirdeğine sahip Nokia telefonlarla beraber tanıştığımız Windows Mobile serisinin devamı niteliğinde olan kapalı kaynak kodlu işletim sistemidir. Windows Phone işletim sistemi Windows tabanlı bir işletim sistemidir. Fakat masaüstü Windows uygulamalarını çalıştıramaz. Geliştirilen uygulamalar Windows Phone mağazalarında hizmete sunulur.
Windows Phone işletim sistemleri iOS ve Android işletim sistemleri ile rekabet edememiş ve başarısız olmuştur.
Symbian, Symbian şirketi tarafından geliştirilmiş Psion şirketinin geliştirdiği EPOC işletim sistemini temel alan mobil cihazlar için geliştirilmiş işletim sistemidir . Uygulama geliştirme için C++ programlama dili kullanılmaktadır.
Gömülü İşletim Sistemi
Gömülü sistemler, işlevselliği ve güvenirliği arttırmak için özel bir amaç için tasarlanan bilgisayar sistemleridir. Tıbbi cihazlar, hesap makineleri, beyaz eşyalar, akıllı kol saatleri, otomobiller, kameralar, küçük ev aletleri, oyuncaklar gibi birçok yerde gömülü sistem kullanılmaktadır. Gömülü sistemlere ait uygulama geliştirmek, daha küçük bir hedefe sahip olunduğu için daha basittir
kaynak: istanbul.edu.tr, netdevgroup.com
Windows 10 Güvenli Modu açmak için aşağıdaki adımları izleyebilirsiniz: Güvenli Modu kullanırken, sadece sistem dosyaları ve hizmetleri çalıştırılır ve üçüncü taraf uygulamaları, eklentileri ve otomatik başlangıç öğeleri etkisiz hale getirilir. Bu, sistem sorunlarını giderme ve bazı kötü amaçlı yazılımların etkisini azaltma gibi amaçlar için kullanışlıdır. Güvenli Modu kapatmak için bilgisayarınızı yeniden başlatın ve Güvenli Modu … Devamını oku
Uygulamalar işletim sisteminde çalıştırılmak istendiğinde prosesler ile sistemde temsil edilirler ve işlemcide sırayla çalıştırılırlar. Linux çekirdeği, bu proseslerin yönetiminden sorumludur. İşletim sistemi prosesleri oluştururken bir id verir ve bu id numarası ile takip eder. Proses yönetimi için aşağıdaki komutları kullanabilirsiniz. ps komutu: Çalışmakta olan proseslerin anlık durumunu raporlar. ps komutu, o anda çalışmakta olan proseslerin … Devamını oku
Gnome kısaltmasının açılımı GNU Netwok Object Model Environment’tir. Gnome çok popüler bir arayüz yazılımıdır. Masaüstünde kullandığınız tüm arayüzler ve bunlara bağlı fonksiyonlar Gnome ile size sağlanır. Gnome dışında farklı kullanıcı arayüzleri vardır. Bunlar KDE, MATE, Cinnamon, Xfce gibi yazılımlardır. Örnek Kubuntu, içinde KDE arayüzü ile, Lubuntu LXQt arayüzü ile varsayılan olarak gelmektedir.
Windows server 2022 Evaluation sürümünde çalışan işletim sistemini Windows Server 2022 Standart sürümüne etkinleştirmek istendiğinde aşağıdaki hatayla karşılaşılabilir. Error: 0xC004F069 On a computer running Microsoft Windows non-core edition, run ‘slui.exe 0x2a 0xC004F069’ to display the error text. Sorunun çözümü için komut satırında aşağıdaki komut içerisinde ürün anahtarıyla birlikte çalıştırıldığında sorunun çözüldüğü ve işletim sisteminin etkinleştiği … Devamını oku
Windows ve linux işletim sistemleri üzerinde host dosyası aşağıdaki gibi düzenlenir. Windows üzerinde düzenleme “C:\Windows\System32\drivers\etc” yolunda “hosts” dosyası notepad ile açılır. En alt satıra örnek: “192.168.1.50 domain.com” formatında eklenir dosya kayıt edilir. Kayıt sırasında dosya aynı dosya üzerinde doğrudan işlem yapmaya izin vermeyecektir. Masaüstüne kayıt edip, ilgili dosyayı “C:\Windows\System32\drivers\etc” dosya yoluna taşıyarak değişikliğe izin verilir. … Devamını oku
Windows 11‘de Yapışkan Notların kayıt edildiği yer Windows 10 ile aynıdır. Sticky Notes (Yapışkan notlar) aşağıdaki dosya yolunda saklanmaktadır. Bu dosyalar kopyanılarak başka bir kullanıcı hesabında aynı yere yapıştırıldığında notlar geri getirebilir. UserProfile\ AppData\ Local\ Packages\Microsoft.MicrosoftStickyNotes_8wekyb3d8bbwe\LocalState Aynı zamanda Microsoft hesabı / işyeri veya okul hesabı ile notları bulutta eşitleyerek, notlar anlık yedeklenebilir.
Remote APP servisi kurulumu sonrası publish edeceğimiz yazılımları belirleriz. Bu noktada server üzerinde kurulu olmayan uzaktan çalıştırılan bir uygulama tanımlanmak istediğinde aşağıdaki gibi hatayla karşılaşılabilir Select RemoteApp programs You must specify a file from the RD Session Host server server.domain.LOCAL by using the UNC path; for example \\ server.domain.LOCAL\c$\path\filename.exe. If the problem persists, ensure that … Devamını oku
Bu notta, SQL Server Veritabanı sunucusuna bağlantı sağlanamıyor hatasının çözümüyle ilgili konuya değinilmiştir. Kullanıcı muhasebe uygulamasını çalıştırdığında aşağıdaki hayatla karşılaşabilir. SQL Server Veritabanı sunucusuna bağlantı sağlanamıyor! Bağlantı ayarlarını kontrol ediniz. HATA:”[DBNETLIB][ConnectionOpen(Connect()).] SQL Server yok veya erişim engellendi. Bu soruna yol açan bir çok neden ve çözüm önerisi vardır. Bu yazıda bu sorunu yaşayan kullanıcının SQL … Devamını oku
Windows Server 2016, 2019, 2022 ve Windows 11 Windows 10 etkinleştirme sırasında sorunlar yaşanabilmektedir. Çözüm olarak aşağıdaki yollardan birini denebilirsiniz Birinci yöntem 1- Arama çubuğuna slui 3 yazılır. 2- Ürün anahtar girme penceresi açılır. 3-Ürün anahtarı girilerek sorun çözülür. İkinci yöntem
Bu notta Pardus işletim sistemine FortiClient VPN yükleme nasıl yapılacağına değinilmiştir. Öncelikle FortiClient VPN yazılımının VPN for Linux .deb sürümü indirlir. Aşağıdaki komut çalıştırılarak yükleme işlemi yapılır. Forticlie 1- Pardus da uçbirim (terminal) programı çalıştırılarak aşağıdaki komut girilir, indirilen dosyanın ismi yazılır. sudo dpkg -i forticlient_vpn_7.4.0.1636_amd64.deb; 2- Uygulama yüklendikten sonra uygulamalar listesinde internet kategorisinde listelenmektedir.